Zwiększenie poziomu zanieczyszczeń samochodowych
Strefy czystego transportu to powszechne rozwiązanie, które jest stosowane w 250 miastach w całej Europie. Dzięki niemu udało się zanotować spadek zanieczyszczeń oraz poprawę jakości powietrza. Jest to bardzo ważna kwestia, ponieważ spaliny znacząco pogarszają zdrowie mieszkańców i przyczyniają się do zwiększenia liczby zgonów. Według szacunków zanieczyszczenie powietrza odpowiada za 43% zgonów z powodu chorób układu oddechowego czy 25% z powodu chorób układu krążenia. Według danych z Londynu, dzięki wprowadzeniu strefy niskiej emisji zanieczyszczenie dwutlenkiem azotu spadło nawet o 40%. Podobnie było w przypadku Berlina.
Przeprowadzenie badań emisji spalin i poziomu dwutlenku azotu w powietrzu w Krakowie
Kraków jako pierwsze miasto w Polsce i naszej części Europy przeprowadził w 2019 roku innowacyjne pomiary rzeczywistej emisji zanieczyszczeń z pojazdów poruszających się po krakowskich ulicach. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że 12% aut emituje aż połowę wszystkich zanieczyszczeń samochodowych. Najbardziej emitującymi zanieczyszczenia są kilkunasto- i kilkudziesięcioletnie samochody podróżujące po Krakowie. Kolejne szerokie badania przeprowadzone zostały w 2021 roku. Z badań aut w ruchu ulicznym wynika, że silniki produkowane od 2006 r. zanieczyszczają znacząco mniej.
Nowelizacja ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych i wojewódzki program ochrony powietrza przewidują szereg działań, które mają wpłynąć na realną poprawę jakości powietrza. Jednym z nich jest wymiana palenisk węglowych.
Powstanie strefy czystego transportu w Krakowie
Obecny stan pojazdów poruszających się po stolicy małopolski często pozostawia wiele do życzenia. W związku z Wojewódzkim programem ochrony powietrza dla Małopolski od 1 stycznia 2023 roku będziemy mieć w Krakowie strefę czystego transportu. Nie oznacza to jednak zakazu wjazdu aut do miasta tak, jak nakazuje strefa ograniczonego ruchu. Nowe zasady określać będą, jaką ilość zanieczyszczeń pojazdy mogą emitować z rury wydechowej. Jest to krok w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej. Program ochrony powietrza zakłada ograniczenie aut, które najbardziej zatruwają powietrze w wybranych obszarach miasta. Władze chcą w ten sposób przeprowadzić redukcję zanieczyszczeń komunikacyjnych.
Miasto jest na etapie przygotowywania scenariuszy. W zapisach dotyczących strefy czystego transportu możemy przeczytać, że będzie ona obejmować dużą część miasta. Teren, na jakim należy wprowadzić w Krakowie SCT ograniczony został tzw. drugą obwodnicą. Minimalny obszar rozciąga się na dzielnice Kazimierz, Podgórze, Kleparz, Nowy Świat oraz oczywiście Stare Miasto.
W związku z tym, aby nie wykluczać nikogo komunikacyjnie, miasto szuka rozwiązań rekompensujących wprowadzane zmiany. Na początku działania SCT zakaz nie będzie dotyczył mieszkańców oraz przedsiębiorców, którzy działają na tym obszarze. Wyłączone zostaną również samochody zabytkowe. Władze uruchamiają konsultacje społeczne. Proces wystartował 17 marca 2022 roku. W ramach konsultacji mieszkańcy Krakowa będą mogli wprowadzić najważniejsze dla nich zmiany w zapisach dotyczących strefy. Jeszcze nie wiadomo, z jakimi normami EURO będzie można wjeżdżać na teren SCT.
Co w zamian?
Władze miasta przygotowują również różne scenariusze, które zrekompensują nowe restrykcje. Urzędnicy nie chcą nałożyć zakazów, nie dając alternatyw. W ramach wprowadzanych zmian powstało do tej pory kilka rozwiązań. Pierwszym i najbardziej oczekiwanym wsparciem jest dwuletni bilet do podróżowania komunikacją miejską. Kolejna możliwość to wynajem długoterminowy roweru elektrycznego. Mieszkańcom i przedsiębiorcom działającym w strefie czystego transportu Kraków oferuje też pewne granty za wyrejestrowanie pojazdu. Ostateczne decyzje zostaną podjęte w późniejszym czasie. To wszystko w jednym, wspólnie określonym celu.